یلدا، پیروزی خورشید بر تاریکی شب

یلدا، پیروزی خورشید بر تاریکی شب: یلدا، پیروزی خورشید بر تاریکی شب، همچون جشن چهارشنبه سوری و نوروز از آیین های ملی ایرانیان است.این جشن زیبا و بسیار خوشمزه با کنار هم بودن خانواده ها و اقوام و آشنایان، بسیار شیرین و زیبا برگزار می گردد.

نمادهای شب یلدا مثل هندوانه، انار و آجیل ،همه نشانی از برکت ،تندرستی و لذت از زندگی است. جشن یلدا در ایران باستان بیش از هزار سال قدمت دارد.نام زیبای یلدا را بر سیاه ترین و طولانی ترین شب سال یعنی آخرین روز پاییز گذارده‌ اند.

ایرانیان باستان معتقد بودند که حتی تاریک ترین و طولانی ترین شب ها نیز از درخشش خورشید در امان نخواهند بود. درخشش خورشید زیبا در بامداد روز اول دیماه تاریکی گسترده ۳۰ آذر را به نابودی می کشاند.

آداب این شب زیبا در قسمتهای مختلف ایران از گذشته تا به امروز به شکل های مختلف برگزار می گردد آیین در کنار هم بودن خانواده، بزرگترین و زیباترین آیین و رسم شب یلدا ست که به مرور زمان نه از ارزش آن کاسته شده بلکه در نزد ایرانیان جایگاه بسیار اصیل و ویژه ای پیدا کرده است.

باستان شناسان بر این عقیده اند که بیش از هفت هزار سال پیش می توان آیین های مربوط به شب یلدا را در نقش های نقش بسته بر دیوار های باستانی و ظروف باستانی پیدا کرد. آنچه امروز ایرانیان به نام یلدا میشناسند و تاریخی که وارد تقویم رسمی ایرانیان باستان شد به زمان داریوش یکم برمیگردد.

از آنجا که ایرانیان دوران هخامنشیان را دوران تمدن و سرافرازی خود می دانند، تمامی  آیین های مربوط به دوره هخامنشیان نزد آنها عزیز و گرامی است.

طبق گفته های گذشتگان ما که البته نمیتوان بر صحت آن تاکید کرد، در آیین کهن ایرانیان  پادشاهان در روز اول دی ماه به نشانه پیروزی خورشید بر تاریکی طولانی آخرین شب پاییز، تاج و تخت شاهی را رها میکردند.

با لباس سپید به صحرا می رفتند و روی فرش های سپید می نشستند و تمامی افراد اعم از خدمتکاران، نگهبانان، دربانان و تمامی مردمی که در شهر زندگی می کردند و در روستاها بودند، آزادانه و خوشحال، پیروزی خورشید بر تاریکی را جشن می گرفتند.

هم اینک اما شب نشینی اقوام و خانواده در کنار یکدیگر به یکی از رسم های مهم شب یلدا بدل شده است .

اعضای خانواده تمام سعی خود را میکنند که در خانه افراد مسن مانند مادربزرگ و پدربزرگ خود دور هم جمع گردند و با خوردن آجیل و شیرینی و پشمک و انار و هندوانه این شب طولانی را در کنار همدیگر به شیرینی بگذرانند.

در خانواده های ادب دوست ایرانی معمولاً افراد بزرگ خانواده به خواندن کتاب های شاهنامه و داستان های کهن مانند حسین کُرد شبستری می پردازند.میوه های خوشمزه میخورند و از فراوانی نعمت لذت میبرند.

اکثر این میوه ها دانه های بسیار زیاد دارند و به نوعی برکت را برای خانواده ارمغان می آورند افراد از قدیم الایام، با  اعتقاد به پربرکت بودن این میوه‌ ها، نیروی باروری و شادی را در خود افزایش می دادند .هندوانه و انار را به خاطر سرخی رنگ شان نماینده‌ ای از خورشید در شب طولانی یلدا می دانند.

شعر های حافظ خوش کلام همیشه برای ایرانیان نمادی از حرف دلشان است.از قدیم الایام ایرانیان برای گفتن حرفهای خود از شعرهای نغز حافظ شیرازی استفاده می‌کردند.

در شب یلدا و هنگام تفال زدن به دیوان حافظ بزرگ خاندان رو به کسی می کند که فال میخواهد و به او می گوید تا با خواندن فاتحه ای برای روح پر فتوح حافظ شیرازی با خواندن این کلمات از حافظ عزیز بخواهد که فال را برای او خوب در نظر بگیر.

سپس فردی که کتاب حافظ را در دست دارد با چشمانی بسته، انگشتان خود را لابلای اوراق کتاب حافظ میبرد و با نیت خوب بودن این فال برای فال گیرنده کتاب را می گشاید و اولین شعری که در ورق سمت راست به چشمش می خورد را با آب و تاب فراوان میخواند.

انار زیبا و سرخ با دانه های فراوانش نشانه برکت و باروری است. رنگ سرخ اش نمادی از خورشید و شادی که بر تاریکی پیروز می گردد است. انور در تمامی آیین ها و ادیان جهان دارای قداست  خاصی است .

ایرانیان مسلمان انار را میوه بهشتی می دانند و از دانه دانه آن حظ کافی می برند. در ادیان باستانی ایران مخصوصاً در دین زرتشت انار از مقدسات است که درخت آن را درخت مینو می نامند و بهتر است بدانید که از شاخه ها و میوه درخت انار در مراسم دینی زرتشتیان استفاده می گردد.

هندوانه نیز یکی از اصیل ترین میوه های شب یلداست هر چند که یافتن هندوانه سرخ و خوشمزه و آبدار  در زمستان به شانس و اقبال خریدار برمیگردد.

لیکن این میوه تابستان نیز یادآور  حرارت و گرمای تابستان و همچنین نماد پرفروغ خورشید زیباست.میوه های دیگری که در شب یلدا استفاده می گردد پرتقال سیب خرمالو گلابی ازگیل و حتی کدو تنبل و لبو می باشد.

تخمه شکستن از انواع سرگرمی های مورد علاقه ایرانیان است این تخمه ها می تواند تخم هندوانه تخمه کدو یا تخمه آفتابگردان باشد.

مغز پسته از علاقهمندیهای ویژه ایرانیان است بادام گردو فندق توت و انجیر خشک نیز از آن خوشمزه های شب یلدا هستند که در سفره ها و طبق های  یلدایی خانواده های ایرانی دیده می شود.

*

هیچ مشخص نیست که این آیین از چه زمان به آیین های شب یلدا متصل گردیده اما تازه عروسان خانواده چشم به راه آمدن شب یلدا هستند چرا که از هدایای ارزشمند این شب متنعّم میگردند.

خانواده داماد با خریدن پارچه های گران قیمت، طلا های زیبا و لباس های ارزشمند به دیدار خانواده عروس خوشبخت می روند.

خانواده داماد با درست کردن طبقه های زیبا و آراسته به تور و گل و میوه ، به قول معروف خوان چه چله آماده می کنند و راهی منزل عروس خانم می شوند در این مراسم شاد معمولا رقص و کل و پایکوبی نیز وجود دارد.

همانطور که گفتیم شب یلدا از آیین هایی است که برای تمامی ایرانیان زیبا و فرحبخش و ارزشمند است. از همینرو شرکتها و سازمانهایی که اهل سلیقه و  پاس داشت آیین های ملی هستند شب یلدا را بهانه قرار میدهند برای دور هم جمع شدن خانواده شرکتی خود که همان و پرسنل  و مدیران شرکت می باشند.

در چنین مراسمها که شرکت ها برگزار می کنند معمولاً باعث ایجاد صمیمیت بیشتر بین کارکنان و مدیریت مجموعه می گردد و افراد با آرزوی روزهای بهتر و با روحیه بیشتر و قوی تر در روزهای  پرکار پایان سال در پست خود آماده می گردند.

شرکت تاکسی رانی تک مانا سیر (تکما تاکسی)  با تمام علاقه ای که به پرسنل محترم خود دارد، هر ساله جشن یلدا را در کنار کارکنان عزیز شرکت برگزار می کند.

این دور همی صمیمی معمولاً با چالش های زیبا و بازی های سرگرم کننده همراه است و حاضران در مراسم اعم از مدیران و پرسنل در کنار یکدیگر شاد این شب را می گذرانند.

تکما تاکسی هر ساله برای این شب زیبا مهمانی ویژه ای در یکی از رستورانهای خوب شهر در نظر میگیرد و پرسنل محترم را به صرف کیک، میوه و شام و دریافت هدایای یادبود دعوت میکند. امید آنکه همه ایرانیان عزیز با دلی شاد و تنی سلامت در کنار خانواده و عزیزان خود مستدام و برقرار باشند.